Mijn kijk op 'verlichting'
- Katrien Berckmoes
- 23 apr 2018
- 2 minuten om te lezen

Iemand zei me onlangs: ‘ik wil zo natuurlijk mogelijk een staat van ontwaken bereiken’. Voor deze persoon met een psychische kwetsbaarheid betekent dat ‘zonder medicatie, komen tot een staat van volledige rust in het hoofd’. Bij haar is deze toestand een streven, een soort van ideaalbeeld. Als ze dat kan is haar missie in dit leven geslaagd. Probleem is dat het een doel is geworden, waardoor ze het gevoel heeft te falen als ze het doel niet haalt. Bovendien faalt ze in haar eigen ogen dubbel omdat ze deze toestand van volledige rust in haar hoofd, niet kan waarmaken zonder haar medicatie.
Maar, klopt haar definiëring van ‘ontwaken’ wel? Voor haar is ontwaken dat je altijd in een toestand van rust in het hoofd bent. Maar is dat wel de definitie van ontwaken? Misschien is ‘ontwaken’ voor haar wel net ‘op aarde komen, met beide voeten op de grond’ In het leven staan, in het hier en nu. En krijgt ze net door kleine dagdagelijkse dingen te doen, in interactie te gaan met de natuur, en de mensen om haar heen, uiteindelijk een fijn gevoel van rust in haar hoofd.
Ikzelf begon over de definitie van verlichting na te denken op weg naar huis, in de auto met mijn zoon, die toen nog een peuter was. Hij was woedend over iets waarin ik hem tegensprak, en zijn reactie was om op mij te tuffen terwijl ik aan het stuur zat. Ik kan je wel vertellen dat dit voor mij een shock was. Iemand die op je tuft terwijl je aan het rijden bent, is niet echt bevorderlijk voor de concentratie. Gevolg: ik reageerde eveneens woedend, met woorden weliswaar, niet met terug te tuffen.
En toen bedacht ik me: hoe zou een verlicht persoon reageren in deze situatie? Laat ons even de Dalai Lama nemen, die zich toch wel in een redelijk vergevorderd stadium van zelfontwikkeling bevindt. Zou hij op dat ogenblik lachend zijn andere wang aanbieden aan mijn zoon van drie? Ik weet het niet, en ik zal het hem ook nooit kunnen vragen.
Maar vanaf die dag bekeek ik het concept ‘verlichting’ toch met andere ogen. Misschien hebben wij aan dit woord te veel het woord ‘perfecte mens’ gekoppeld. Een goddelijke mens. Of een menselijke god. Die nooit fouten maakt, nooit boos wordt, in elke omstandigheid compleet ‘zen’ blijft. Maar sindsdien blijft de vraag bij mij hangen: zou dit wel verlichting zijn?